آشنایی با انواع سنگ های ساختمانی

سنگ های ساختمانی از نظر ساختار به ۵ گروه عمده تقسیم بندی میشوند که در ادامه هر یک از آنها را به اختصار توضیح می دهیم .

۱-سنگ چینی

۲-سنگ مرمریت

۳-سنگ تراورتن

۴-سنگ گرانیت

۵-سنگ مرمر

 طبقه بندی سنگ ها از نظر کیفیت

کیفیت سنگ های تزئینی مورد استفاده در ساختمان ها از نظر تخصصی پارامتر های بسیاری را بایستی به دنبال داشته باشد . لذا درجه بندی این کیفیت بر حسب جنس سنگ ، رنگ سنگ ، میزان رگه ها و ناخالصی های آن ، پس از فرآوری به چهار نوع تقسیم می شوند که عبارتند از :

۱-سوپر یا صادراتی .

۲-ممتاز .

۳-درجه یک .

۴-درجه دو .

سنگ چینی :

الف : این سنگ از خانواده مرمریت ها می باشد ، که بر اثر ضربه وارده بر آن ، صدای حاصله ، صدای ظروف چینی را تداعی می نماید . لذا به سنگ چینی معروف و مشهور شده است .

توضیح اینکه :

سنگ های مرمریت ، بر اثر فشار حرارتی ناشی از تزریق ماگمای داغ ، طی مدت طولانی متبلور شده اند و دانه بندی آن به صورت بلوری شکل خودنمایی می کند . البته این دانه های بلوری با چشم هم قابل رویت می باشند .

تذکر : با درنظر گرفتن رنگ و دانه بندی موجود ، در سنگ چینی ، این سنگ به سه دسته تحت عنوان کریستال چینی ، چینی خاکستری و چینی سفید تقسیم شده است .

۱-سنگ کریستال چینی :

درشتی دانه بندی مطروحه ، موجب شده تا اصطلاحاً آن را کریستال چینی بنامند .

۲-سنگ چینی خاکستری :

بنا به روشنی رنگ تا تیره بودن آن با رگه های طوسی ، سیاه و زرد نامگذاری کرده اند .

۳-سنگ چینی سفید :

سنگ چینی خالصی است با داشتن عناصری مانند کربن ، کلرید ، هماتیت و لیمونیت .

ب : کاربرد سنگ کریستال ( چینی ) :

۱-از این نوع سنگ می توان در نمای ساختمان ، سنگفرش ، راه پله ها ، پیاده رو سازی ، جدول های سنگی و ساخت مصنوعات تزئینی سنگی استفاده کرد .

ج : عناصر تشکیل دهنده سنگ کریستال یا چینی عبارت اند از :

۱-ماده اصلی این سنگ کربنات کلسیم است .

۲-اکسید های آهن ، پتاسیم ، سدیم ، منیزیوم و منگنز از دیگر عناصر تشکیل دهنده آن می باشند .

د : انواع سنگ کریستال ( چینی ) عبارتند از :

چینی ازنا و الیگودرز لرستان ، قروه سنندج ، چینی سیرجان کرمان ، لایبید اصفهان و چینی نیریز فارس که به دلیل استحکام و زیبایی از انواع سنک های چینی معروفند .

 سنگ مرمریت :

الف : مشخصات و خصوصیات :

۱-سنگ مرمریت یا مرمر آهکی هم به سه دسته چینی ، کریستال و ابری تقسیم شده است .

۲-سنگ  ابری که نوعی مرمریت می باشد دارای نوارهای غیر موازی روشن و تیره است .

۳-مرمریت ها معمولاً جزء مهمترین سنگ های دگرگونی شناخته شده اند .

۴-سنگ های مرمریت به دلیل داشتن خواص آهکی ، جذب آب بالایی دارند و در شرایط و تغییرات آب و هوایی تاثیر پذیری در مقاومت و شکل ظاهری خواهند داشت .

۵-این سنگ در برابر حرارت مقاوم و در مقابل مواد اسیدی آسیب پذیر است .

لذا برای افزایش مقاومت سنگ های مرمریت معمولا از چسب و رزین یا اپوکسی استفاده می شود . اما در کل می توان گفت که سنگ های مرمریت از مقاومت بالایی برخوردار نیستند .

ب : ویژگی های سنگ مرمریت :

۱-ساب پذیری بالا ، تنوع فراوان در رنگ و طرح ، تخلخل کم و مقاومت نسبی و مناسب پس از فرآوری جزء ویژگی های سنگ مرمریت می باشند .

ج : عناصر موثر در انواع رنگ سنگ مرمریت :

۱-سنگ مرمریت خالص سفید رنگ و درخشان است .

۲-سنگ مرمریت سیاه و خاکستری رنگ از مواد کربن دار تشکیل شده است .

۳-برخی از سنگ های مرمریت دارای انواع رنگ سبز هستند ، که این رنگ ها بر اثر وجود کلریت و سیلیکات های متفاوت ایجاد شده اند .

۴-بعضی از سنگ های مرمریت به سنگ های قرمز و صورتی مزین شده اند ، که این رنگ ها بر اثر وجود ذرات پراکنده ریزی به نام همونیت بوجود آمده اند .

۵-وجود مواد لیمونیت در بعضی از سنگ های مرمریت باعث کرم رنگ شدن و زرد رنگی نمونه هایی از سنگ مرمریت میشود.

د : عناصر تشکیل دهنده سنگ مرمریت :

۱-پایه و اساس تشکیل دهنده این سنگ آهکی کربنات کلسیم است و از کربنات منیزیوم ، کلسیت ، دولومیت و کریستال هم برخوردار می باشد .

۲-سنگ مرمریت بر اثر میزان و مقدار کربنات منیزیوم موجود در آن با اسم هایی نظیر مرمریت دولومیتی و کلسیتی شناخته شده اند .

هـ : کاربرد سنگ مرمریت :

۱-به دلیل عدم دوام در مقابل شرایط جوی ، لذا بیشترین استفاده از سنگ های مرمریت در فضاهای سربسته ساختمان ها صورت میگیرد .

۲-برای پوشش کف ، دیوارها ی داخلی ساختمان و پله ها بسیار مناسب خواهد بود .

۳-سنگ مرمریت دارای رگه های آهکی زیادی است ، لذا جذب آب و فرسایش غیر یکنواختی را در پی دارد . پس برای استفاده از آن در کف های پر تردد ، کف آشپزخانه ، نمای ساختمان و پارکینگ ها بایستی احتیاط لازم را به عمل آورد .

و : معادن سنگ مرمریت :

۱-بیشترین استخراج سنگ مرمریت از معادن استان های فارس ، اصفهان ، آذربایجان ، لرستان ، کرمانشاه و خراسان می باشد .

۲-سنگ های معادن سردسیر ، مثل مرمریت هرسین و خوی به دلیل بافت متراکم ، از مقاوم ترین انواع مرمریت به شمار می آیند .

ز : انواع سنگ مرمریت :

۱-مرمریت لته ترکیه ، مرمریت سبز هند ، مرمریت نسکافه ای چین و سایر مرمریت های وارداتی .

۲-مرمریت دهبید ، آباده شیراز ، دهبید خراسان ( اسپیشیال ) جوشقان ، صلصالی ، مرمریت اداوی ، بجستان ، گاوشان کردستان ، گندمک ، هرسین ، پرطاووسی ، مرمریت خوی ( آذربایجان غربی ) ، نمین ، چهرک ، کرم کاشان ، مرمریت دیپلمات ، گوهره ، سی مکان ، مرمریت پارادایس ( سناتور ) ، مرمریت مهکام (دیاموند) ، لاشتر اصفهان ، مرمریت گلدن رز ( قرمز اردستان ) ، گلدن بلک ، امپرادور ، کنگلومرا ، پلنگی سیاه دره ، مرمریت مارمارا و مرمریت آیس فلاور .

سنگ تراورتن :

الف : مشخصات و خصوصیات :

۱-سنگ تراورتن از سنگ های آهکی سخت از جمله سنگ های پر مصرف در صنعت ساختمان به شمار می آید .

۲-سنگ تراورتن به صورت لایه لایه و از ته نشینی رسوبات بوجود آمده است . بنابراین اگر برش سنگ عمودی انجام شود ، سنگ موجدار و چنانچه برش سنگ افقی و در جهت لایه ها صورت گیرد ، سنگ بی موج تولید می شود که هر کدام زیبایی خاص خود را خواهند داشت .

۳-تراورتن با در نظر گرفتن رنگ ، طرح و مرغوبیت آن در رده های سوپر ، ممتاز ، درجه یک ، و درجه دو تقسیم بندی می شود  و در ابعاد مختلف مطابق سفارش مشتری بریده خواهد شد .

۴-زیبایی، طرح و تنوع رنگ ، مقاومت ، چسبندگی ، ساب پذیری بالا و صیقلی شدن قابل ملاحظه ، از خصوصیات سنگ تراورتن می باشد .

۵-سنگ تراورتن از جمله سنگ های متخلخلی است که تخلخل حاصله از تبخیر گاز کربنیک موجود در آن به وجود آمده است . لذا این تخلخل ذاتی جزء ویژگی های این سنگ محسوب می شود و با این وجود از قابلیت ابزار کاری خوبی برخوردار می باشد .

۶-تخلخل ذاتی سنگ تراورتن در چسبندگی این سنگ به ملات ، عایق بندی حرارتی و صوتی نقش بسیاری را دارد .

ب : عناصر تشکیل دهنده سنگ تراورتن :

عناصری مانند کربنات کلسیم ، استالاکتیت و استاگمتیت ، درصد بالایی از ترکیبات تشکیل دهنده سنگ تراورتن میباشند .

درصد کمی از ترکیبات سنگ تراورتن شامل آهن ، سیلیس و منگنز می باشد .

ج : عناصر موثر در انواع رنگ های سنگ تراورتن :

۱-عوامل تاثیر گذار بر روی شکل گیری رنگ و طرح سنگ های تراورتن ، ترکیبات موجود در آن مانند آهن ، کلسیم و دیگر ناخالصی ها می باشند، که هر چه این عناصر کمتر باشد رنگ سنگ روشن تر خواهد شد .

۲-وجود عناصری مانند آهن ، سیلیس و منگنز ، دلیل تنوع رنگ از سفید ، کرم ، زرد ، قرمز، قهوه ای ، سیاه ، خاکستری و لیمویی می باشد .

د : کاربرد سنگ تراورتن :

۱-انواع مختلف تراورتن ها بر حسب رنگ تقسیم بندی می شوند و در ایران به وفور به عنوان رنگ نما به کار میروند .

۲-در کارهای لوکس ، شمش بری و ابزارکاری ، دکوراسیون داخلی ، کف ، دیوار و حتی سنگ پله کاربرد دارد.

هـ : معادن سنگ تراورتن :

معادن غنی و فراوان در استان های مرکزی ، یزد ، اصفهان ، آذربایجان شرقی و غربی از معروفترین معادن تراورتن کشور به شمار می آیند .

و : انواع سنگ تراورتن :

۱-تراورتن آتشکوه محلات ، عباس آباد محلات ، حاجی آباد محلات ، دره بخاری محلات و آب گرم محلات .

۲-تراورتن کرم رامشه اصفهان ، تراورتن لیمویی آذرشهر ، ماکو و اصفهان ، تراورتن قرمز آذرشهر و اصفهان ، تراورتن شکلاتی یزد ، تراورتن تنه درختی( گردویی )  .

۳-تراورتن سیلور ( دودی یا خرمایی ) و تراورتن طرح چوب .

سنگ گرانیت :

الف : خصوصیات و مشخصات سنگ گرانیت :

۱-گرانیت ها از جمله سنگ های آذرین هستند که از نظر سختی زیاد ، شفافیت و زیبایی خیره کننده حائز اهمیت می باشند .

۲-گرانیت ها از لحاظ رنگ دارای جذابیت ویژه هستند و گرانیت های روشن ، قرمز و صورتی بسیار با ارزش می باشند .

۳-گرانیت ها جزء مقاوم ترین سنگ ها ، تخلخل پایین ، مقاوم در برابر آب و جذب آب کم ، مقاوم در برابر حرارت ، مقاوم در برابر سایش و خوردگی می باشند و همخوانی با دیگر مصالح ساختمانی را نیز دارند .

۴-گرانیت ها عایق حرارتی و صوتی نمی باشند و چسبندگی کم به ملات را هم دارند که این موارد از معایب گرانیت ها محسوب می شوند .

ب : عناصر موثر در انواع رنگ های سنگ گرانیت :

۱-تنوع رنگ در سنگ گرانیت زیاد است ولی بازی رنگ در انواع آن چندان گسترده نمی باشد .

۲-رنگ در سنگ های گرانیت بستگی به نوع کانی و میزان آن در سنگ گرانیت دارد . لذا تنوع رنگ از خاکستری تا سفید و از مشکی و سبز تا طوسی ، شکلاتی ، پرتقالی ، کرم و قرمز می باشد.

۳-کوارتز ، فلدسپار ، میکا ، بیوتیت و آمفیبول از انواع کانی های موجود در سنگ گرانیت و تاثیر گذار در رنگ سنگ می باشند .

ج : عناصر تشکیل دهنده سنگ گرانیت :

۱-در ترکیب شیمیایی گرانیت ها سیلیسیوم و آلومینیوم عناصر اصلی هستند و بقیه هم شامل عناصری مانند سدیم ، پتاسیوم ، کلسیم ، آهن ، منیزیوم و تیتانیوم می باشند که به صورت سیلیکات های مختلف در ساختمان کانی های سنگ گرانیت وجود دارند .

د : کاربرد سنگ گرانیت :

۱-سنگ گرانیت به علت هزینه های سنگین در سنگ های نسبتاً گران محسوب می شود . لذا به همین دلیل بیشتر در نمای ساختمان های مهم به کار برده می شود .

۲-سنگ گرانیت برای پله ، پارکینگ ، کف و دیوارهای ساختمان هم می تواند کاربرد داشته باشد .

۳-استفاده از سنگ گرانیت برای کانتر ، کابینت ، محوطه سازی ، پیاده رو ها ، جدول ، کارهای تزئینی و دکوراتیو هم امکان پذیر و بلامانع می باشد .

هـ : معادن سنگ گرانیت  :

۱-استان های خراسان جنوبی ، رضوی ، آذربایجان غربی و شرقی ، اصفهان ، یزد ، زنجان و همدان دارای معادنی غنی از سنگ گرانیت هستند .

و : انواع سنگ گرانیت :

معروف ترین سنگ های گرانیت عبارتند از :

۱-گرانیت نهبندان ، گرانیت خرم دره زنجان ، گرانیت دلفینی شاهین دژ آذربایجان غربی ، گرانیت مشکی سرکان همدان ، گرانیت مشکی نطنز ، گرانیت گل پنبه ای همدان ، گرانیت سبز خراسان ، گرانیت قرمز و سبز نائین ، گرانیت قرمز یزد ، گرانیت مروارید مشهد ، و گرانیت هلویی زنجان .

۲-سنگهای گرانیت وارداتی : گرانیت هلویی و پرتقالی چین ، گرانیت قرمز ، سبز و صورتی هند ، گرانیت آبی و قرمز نروژ ، گرانیت نارنجی کانادا ، گرانیت مشکی ، پرتقالی و قهوه ای برزیل .

سنگ مرمر :

الف : خصوصیات و مشخصات سنگ مرمر :

۱-سنگ مرمر از عملکرد چشمه های آبگرم آهک ساز حاصل می شود و به نام تجاری انیکس سبز مشهور است .

۲-مرمر ها معمولاً سنگ های تزئینی لوکس هستند و با رنگ های قهوه ای ، کرم ، قرمز ، سفید عسلی ، زرد ، سبز کمرنگ ، صورتی ، لیمویی و سبز مشاهده می شوند .

۳-مرمر سنگی بلورین و در زمره سنگ های آهکی دگرگون می باشد و از یک یا چند کانی تشکیل شده و قابلیت صیقل پذیری را دارد .

۴-نقوش ، رگه های خاص و رنگ زیبای سنگ مرمر باعث افزایش جذابیت این سنگ گردیده است .

ب : عناصر موثر در انواع رنگ های سنگ مرمر :

۱-آهن ، آلمینیوم و منیزیوم از جمله عناصری هستند که در تعیین تنوع رنگ و نقش سنگ مرمر بسیار موثر می باشند .

۲-اکسید آهن آبدار در سنگ مرمر باعث می شود تا رنگ سنگ قهوه ای یا زرد شود و اکسید آهن بی آب موجب صورتی یا سرخ رنگ شدن سنگ مرمر خواهد شد .

۳-رنگ کبود ، خاکستری یا سیاه سنگ مرمر به دلیل وجود منگنز و مواد زغالی در سنگ مرمر می باشد .

۴-منیزیوم موجود در سنگ مرمر ، تحت تاثیر عمل دگرگونی  با مواد دیگر ، سنگ مرمری به رنگ سبز را بوجود می آورد .

ج : عناصر تشکیل دهنده سنگ مرمر :

۱-ماده اصلی سگ مرمر کربنات کلسیم و کربنات منیزیوم می باشند .

۲-کلسیت ، دولومیت ، و آراگونیت هم در ایجاد سنگ مرمر نقش دارند .

د : ویژگی های سنگ مرمر :

۱-رنگ زیبا ، جلای عالی در حد آئینه ای ، ساب و صیقل پذیری بسیار بالا ، سختی و مقاومت خوب از جمله ویژگی های سنگ مرمر می باشند .

۲-در برابر شرایط جوی مقاوم ، جذابیت منحصر به فرد و داشتن نقوش و طرح های قابل ملاحظه و کمی تخلخل نیز جزء ویژگی های سنگ مرمر به شمار می آیند .

هـ : کاربرد سنگ مرمر :

۱-در اماکن زیارتی از دیرباز مورد استفاده قرار می گرفته است .

۲-در لابی هتل ها ، مجتمع های تجاری ، اداری و مسکونی و مکانهای لوکس و مجلل مورد استفاده قرار می گیرد .

۳-سنگ مرمر تزئینی معمولاً به صورت اسلب ، بوک مچ و فورمچ بریده می شود و چینش آنها در داخل ساختمان تصویر مناظر بسیار زیبا را ایجاد می کند .

۴-به طور ویژه سنگ مرمر در دکراسیون ، پله ها ، نمای داخلی ، ستون و کف کاربرد بسیار مناسبی را دارد .

۵-سنگ مرمر به عنوان مواد اولیه منحصر به فرد در صنایع سنگی و مجسمه سازی کاربرد دارد .

و : معادن سنگ مرمر :

مهمترین معادن سنگ مرمر کشور عبارتند از :

۱-معدن مرمر سبز عباس آباد جلفا ، مرمر سبز آب باریک آذر شهر ، مرمر سبز شاهین دژ ، مرمر سبز توران پشت یزد ، مرمر سبز بورق یزد ، تنگوئیه سیرجان ، ده رستم بم ، محلات و استان فارس .

۲-مرمر پرتقالی کاشمر ، مرمر خلج خراسان ، مرمر صورتی نقده ، مرمر اسفند کرمان ، و معدن مرمر جوشقان اصفهان .

ز : انواع سنگ مرمر

از انواع سنگ مرمر میتوان به سنگ مرمر سبز . با رگه های سفید ، زرد ، قرمز و نارنجی ، سنگ مرمر عسلی ،  سنگ مرمر صورتی ، سنگ مرمر رنگی ، سنگ مرمر پرتقالی ، سنگ مرمر آبی ، سنگ مرمر سفید اشاره کرد .